در سراسر جهان و بویژه کشورهای توسعه یافته، شهرداری ها از وظائف متنوع و متعددی برخوردار می باشند. در ایران به علت عدم وجود مدیریت واحد شهری، وظائف شهرداری ها در بین سازمانها و شرکتهای دولتی و غیر دولتی محلی متعددی توزیع شده است بطوری که وظائف شهرداری ها و به تبع آن اختیارات آنها، در شهرها محدود به مواردی خاص شده اند. بر همین اساس در حال حاضر می توان وظائف شهرداری ها را به پنج گروه زیر تقسیم بندی کرد:
الف) وظائف عمرانی: مانند احداث خیابانها-معابر-میادین ،اعلام نظر نسبت به طرح های جامع و هادی شهری – اعلام نظر در خصوص نقشه های تفکیکی – الزام به رعایت مقررات ملی ساختمان –الزام به پذیرش نقشه ساختمانی از اعضاء سازمان نظام مهندسی
ب) وظائف خدماتی : ایجاد تاسیسات عمومی تنظیف و نگهداری و تسطیح معابر و مجاری آب، تعیین محلهائی مخصوص برای تخلیه زباله ،نخاله و فضولات ساختمانی –احداث غسالخانه و گورستان –پیشگیری از حوادث –پیشگیری از آلودگی محیط زیست –نگهداری و تعمیر تونلهای شهری
ج) وظایف نظارتی و حفاظتی: اجراء آراء کمیسیون ماده ۱۰۰ –صدور پروانه ساختمان-نظارت بر کلیه ابنیه ای که در شهر ایجاد می شود، جلوگیری از بروز تخلفات ساختمانی-حفظ اموال و دارائی شهر- اقامه دعوا علیه اشخاص و دفاع از دعاوی اشخاص علیه شهرداری –حفظ فضای سبز
د) وظائف رفاهی : احداث بناها و ساختمانهای مورد نیاز شهر از قبیل سرویسهای بهداشتی –کشتارگاه-بوستان-جلوگیری از سد معابر عمومی
مدیریت منابع: بودجه شهرداری-عوارض ساختمان و ترتیب ممیزی و وصول آن –سایر عوارض شهرداری و نقش شهرداری در تعیین ارزش معاملاتی ساختمانها